Koyunlarda Delibaş Hastalığı Neden Olur? Belirtileri ve Tedavisi
İşletmelerin en sık karşılaştığı hastalıkların başında delibaş hastalığı geliyor. Bilimsel adı ‘’Coenurus Cerebralis’’ olan bu hastalık koyunların beyinlerine yerleşip sinir sistemi bozukluklarına yol açan larvalar nedeniyle olmaktadır. Koyunlarda delibaş hastalığı belirtileri, koyunlarda delibaş hastalığı tedavisi ve Koyunlarda delibaş hastalığı nedenlerine daha ayrıntılı şekilde değinip çözüm yollarını bulmaya çalışalım.
Koyunlarda Delibaş Hastalığı Nedir?
Koyunlarda sıkça rastlanan delibaş hastalığı nedir?; Köpek, tilki, kurt gibi canlıların sindirim sistemlerinde yaşayan tenyanın (şeritin) larvası, delibaş hastalığına neden olmaktadır. Bu hastalık koyunlarınızın otlanırken köpeklerin ve üstte saydığımız diğer et yiyen köpekgillerin dışkıları aracılıyla larvayı bünyelerine almasıyla başlar.
Bu larva ot ve yeşillikler vasıtasıyla, ağızdan koyunun vücuduna girip önce sindirim sistemine sonra da sinir sistemine geçer. En son beynine yerleşerek sinir sisteminin çalışma mekanizmasını bozar ve davranış sorunlarına yol açar. Sürünüzde birden çok koyunda görülme olasılığı oldukça yüksektir.
Delibaş Hastalığı Nasıl Anlaşılır?
Üstte de belirttiğimiz üzere delibaş hastalığı sinir sistemine zararlar veren bir hastalıktık. Hastalığın birden çok belirtisi canlıda meydana gelmektedir. En çok rastlanan koyunlarda delibaş hastalığı belirtileri şunlardır;
- Denge merkezinin bozulması.
- Hayvanın yalpalaması, dengesiz hareket etmesi.
- Sağa sola çarparak gitmesi.
- Kafasını bir tarafa doğru eğik tutması.
- Yürürken veya koşarken dönme hareketi yapması.
- Başını bir yerlere yaslama eğilimi.
- İleri safhalarda körlük ve görme kayıpları.
Bunların yanında, sık rastlanmayan bazı belirtiler; ağızdan salya gelmesi ve diş gıcırdatmadır. Tüm bu davranışlar en büyük delibaş hastalığı belirtileridir.
Koyunlarda Delibaş Hastalığı Tedavisi Var mı?
Delibaş hastalığının henüz bilinen net bir tedavi yöntemi yoktur. Bu hastalık bulaşmadan önce önlemler alınmalıdır. En önemli önemler çevredeki köpeklere bu larvaları bulaştırmamak için gerekli aşı ve ilaç uygulamaları yapmak. Koyun kafalarını köpeklere yedirmemek, eğer etkenin larvası beyinde bulunuyorsa köpeklerin bunu alıp diğer koyunlara bulaştırma olasılığı oldukça yüksektir.
Koyunlarda delibaş hastalığı tedavisi hastalığa sahip koyunların; bazı şerit ilaçların ile uzun süreli ve yüksek dozda verilmesiyle sağlanabilir. Bu durumda masraflı ve meşakkatli bir tedavidir. En iyi çözüm yolu hastalık gelmeden önce alınan önlemler olacaktır.
Bir başka çözüm yolu da delibaş hastalığına sahip koyunun cerrahi operasyonla beynindeki kist (içi su dolu kesecikler) oluşumunun çıkarılması olabilir. Fakat burada başarı oranı yüksek değil ve maliyet oluşturacak bir olaydır. En doğru karar geç olmadan hayvanın kesime sevk edilmesi olacaktır.
Delibaş Olan Koyunun Eti Yenir mi?
İşletme sahiplerinin merak ettikleri soruların başında ‘’Delibaş olan koyunun eti yenir mi?’’ Oluyor, bu sorunun cevabını şu şekilde verebiliriz; Bu hastalığı oluşturan larvanın canlının beyninde yaşadığını daha önce belirtmiştik. beyin hariç diğer kısımların tüketmesinde bir sakınca görülmemektedir. Delibaş hastalığına sahip koyunun kafasını diğer hayvanlara ve insanların tüketimine sunmadan, itinayla imha etmek gerekiyor. Bu imha olayını biraz daha açarsak; sönmemiş kireç ve dezenfektanlar kullanarak hayvanın kistleşmiş beyin barındıran kafasını toprağa gömebilirsiniz. Sizler yine de hasta koyunu kesime sevk etmeden veteriner hekiminize danışın, ileri seviye hastalıklarda etlerinin tüketilmesi doğru olamayabilir.
Koyunlarda Delibaş Hastalığı Bulaşıcı mı?
Hasta hayvanın larva bulunan organları; bu beyin olarak sınırlandırılabilir, tüketilmesi hastalığın bulaşmasını sağlayacaktır. Bu nedenle kafatasını tüketmemek ve diğer organları da çiğ olarak değil, gerekli tedbirleri alarak tüketmekte fayda olacaktır.
Delibaş Hapı Nedir?
Köpeklere yedirilen bu hap bir tenya hapıdır. Etkenin oluşmasını önleyerek hastalığın sürünüze bulaşmasına engel olacaktır.
Delibaş Hastalığı İlacı
Bu ilaç işletmenin etrafında özellikle koyunların mera alanlarında bulunana köpeklere uygulanmalıdır. Preziquantel adı verilen delibaş hatalığı ilacı hap şeklinde olup köpeklere bir miktar kıymanın içerisine katılarak verilebilir. Koyunlarda delibaş hastalığına ne iyi gelir? Sorusunu da bu şekilde cevaplamış olalım.
Düzenli olarak bu tenya ilacının verilmesi köpeklerde hastalık yapıcı etkenin oluşumunu kısıtlayacak ve işletmenizde delibaş hastalığına yakalanan koyunların sayısında ciddi azalmalar olduğunu göreceksiniz. Bu delibaş hapı olarak da tabir edilen Preziquantel 6 ile 8 hafta aralıklarla köpeklere uygulanmalıdır.
Koyunlarınız ve sürünüz delibaş hastalığı gibi birçok hastalığa açık durumdadır. Bunlara öncesinde gerekli aşılar uygulayarak önemler almanız sürü veriminizi oldukça yükseltecektir. Daha önce yayınladığımız koyunlarda aşı takvimine buraya tıklayarak ulaşabilir, olmazsa olmaz aşıların ne zaman ne şekilde uygulanması gerektiğini öğrenebilirsiniz.